Test Dell Inspiron Mini 12 Notebook
Netbook olmak yada olmamak, işte tek soru bu...
Pazardaki tüm notebooklar son yıllarda müşterilerce "olmasına gerçekten gerek var mıydı?" sorularına maruz kalsalarda bir çok fonksiyonla donatıldı. Netbooklarda ise bu akım tekrar gözden geçirilmiş ve sadece gerçekten gerekli temel fonksiyonlar kullanılıyor. Dell boyut sorununuda 12"'lik yeni netbooku ile çalışmayı zorlaştıran küçük ekran sorununuda ortadan kaldırıyor.
Dell Inspiron Mini 9 ile İrlandalı üretici küçük ve uygun fiyatlı bir netbook ortaya çıkardı. Ürün geliştirme süresince 7 inçlik Eee pc den 10 inçlik varyasyonlara kadar yüzeylerde sürekli bir artış yaşandı. Dell ise sadece 2 formata odaklanmış durumda: Inspiron Mini 9 ve İnspiron Mini 12.
Sözcüğün tanımına göre sadece 10 inçten küçük kullanılabilir yüzeye sahip cihazlar "netbook" olarak tanımlanmakta. Bizce bu ölçümler netbooklar için tek geçerli ebat değil. Diğer önemli bir etmen ise uygulamaların çeşitliliği.
Eğer Dell Inspiron Mini 12'nin içine bakıcak olursanız tipik netbook ekipmanları ile karşılaşırsınız. Sadece bir kilogramdan biraz fazla olan ağırlığı ile Dell Mini 12 netbook kategorisine klasik subnotebooklardan daha çok uymakta.
Kasa
İlginç olan konseptlerden bir kaçı soğutma ve güç tüketiminin minimuma indirilmesi , ve ihtiyaç duyulacak alanın azaltılması. Bunun için optik sürücünün feda edilmesi en sık rastlanılan durum. Çünkü optik sürücüyü çıkardığınız zaman çok ince bir temel ünite elde edebilmeniz mümkün. Bunun en güzel örneği Macbook Air olacaktır. Aynı konsept Dell Inspiron Mini 12 içinde geçerli.
Apple bilindiği gibi fiyatı yüksek modellere sahip. Ama fiyat alınılabilirlik açısından en önemli etmendir. Fiyatı düşürmek için Dell, belki de herkesin sahip olmak isteyeceği aliminyum kasadan fedakarlık edip, plastik ve metal karışımından oluşan yapı ile oluşturulmuş bir kasa kullanılmış.
Plastik parçalara rağmen kasa bütününde darbelere ve baskıya karşı dayanıklı ve farkedilmeyecek deformasyon değerlerine sahip bir sağlamlığa sahip.
Ekran ise incelikte temel üniteyi birkaç milimetre ile geride bırakıyor. Sağlamlıkta ise kategorisinde iyi bir sonuca sahip. Yinede baskı uygulandığında küçük boyutlu deformasyonları görmek mümkün. Yinede bu haliyle bile netbook istenildiği gibi kaldırılabilir.
Bağlanılabilirlik
Dell Inspiron Mini 12 de sunulan portlar daha çok netbook yönünde ağır bastığını gösteriyor. Bundan kasıt olmazsa olmaz portların bulunması. Kullanılan portlar geniş yüzeyinde yardımı ile kullanıcı dostu bir şekilde yerleştirilmiş.
Detayları belirtmek gerekirse ilk başta dikkati çekecek olan 3 USB portu, analog monitör çıkışı, LAN bağlantısı, mikrofon ve hoparlör çıkışı ve kart okuyucu olarak söylenebilir.
Gözden kaçan herhangi bir şey varmı? Neredeyse yok. Sunulan USB portları sayesinde yazıcınızı, farenizi ve belki harici hard diskinizi bile aynı anda kullanmanız mümkün. Dahili webcam ile mikrofonunuzu kullandığınızda artık bir video konferansından sizi ne alıkoyabilir. Kısaca bir netbooktan daha ne istenebilir?
Dahili webcam 640x480 piksel çözünürlüğe sahip. Ama özellikle karanlık ortamlarda iyi bir kullanım olanağı sunamamakta. 1.3 megapiksellik kamera bu bağlamda pek beğenilen bir özellik olarak görülemeyebilir.
Samsung Syncmaster 900NF monitöre sahip Mini 12 bu sayede iyi bir görüntü sağlamakta. 1280x1024 piksel çözünürlük ve 85Hzlik yenileme hızı uzun süreli çalışma sürelerini sizin için kolaylaştırmakta.
Dell Inspiron Mini 12 öncedende belirttiğimiz gibi sadece temel özellikler üzerine yoğunkaşmış. 10/100 Mbps LAN bağlantısı gibi. Wireless Lan ve dahili Bluetooth 2.0 da bu özelliklere eklenebilir.
İşletim sistemi olarak testimiz esnasında Windows XP kullandık. Sonuç gayet tamin ediciydi. Son zamanlarda Ubuntu Linux tam istenilen bir işletim sistemi olduğu söylenemesede edinilebilecek bir diğer işletim sistemi. Windows Vista bile istenirse alınabilir, ama bir netbookda enerjiye aç bir işletim sisteminin kullanılmasının ne anlamı var?
Giriş Cihazları
Ekran ve klavye genişlemeden nasiplerini alıp kullanım kolay boyutlara çıkmış. 10 inçlik modellerde tuşların küçültülmesi ile kullanım zorluğu yaşanırken, 12 inçlik bir boyutta tam bir klavye ile bu sorun ortadan kalkıyor.
Dell Mini 12 15x15 milimetre boyutlarındaki tuşları ile iyi bir klavye sunuyor. Tuşları kullanmak herhangi ergonomik bir soruna sebebiyet vermiyor. Yinede yön tuşlarının etrafında biraz yer sorunu olduğu açık.
Yazı yazarken farkedilen ama o kadarda rahatsız edici olmayan boşluk tuşunun çıkardığı bir ses mevcut.
Touchpad ise 12 inçlik geniş boyuta rağmen yeterince kullanılabilir değil. Geniş boyutları ile iyi bir kullanım alanı sunulsada, yüzeyden ötürü el hareketlerı yeterınce ıyı algılanamamkta. Bu da kaydırma özelliklerinin tam anlamıyla kullanılamamasına sebep olmaktaç Her iki touchpad butonuda Dell'e özgü şekilde tasarlanmış. Her iki tuşta baskıya karşı iyi bir karşı koyma gücüne sahip.
Ekran
Adından da anlaşılabileceği gibi Dell Inspiron Mini 12, 12 inçlik WXGA bir ekrana sahip. 1280x800 piksellik çözünürlüğe sahip bu ekran sadece boyutu ile değil aynı zamanda sunmuş olduğu çözünürlük ilede alanında en üstte yer almakta.
Bu bağlamda ölçülen maksimum parlaklık 202 cd/m2. İiyi bir değer olsada kenarlara inildikçe bu oran düşmekte. Öte yandan ölçülen aydınlatmak değeri 70.8% dolaylarında.
|
Aydınlatma: 71 %
Kontrast: 177:1 (Siyah: 1.07 cd/m²)
Bize göre cihazda öne çıkan en belirgin dezavantaj yansıtmalı ekran yüzeyi. Mobil kullanım esnasında, özellikle yoğun ışık tarafından çevrelenmiş dış mekanlarda kullanım çok zorlaşmakta.
Sunulan bakış açısı alanınıda biraz dar olarak niteleyebiliriz. Yatay ve dikey yöndede bozulmalar oluşmakta. Bu yüzden sık sık ekranın açısını düzenlemeniz gerekebilir.
Performans
Bir netbook için kullanılan donanımların ekonomik olması ilk sırada gelir. Düşük enerji tüketimi ve minimum ısı üretimi, öte yandan ideal bir performans sağlanması amaçlanır. Sunulan fiyatta netbook başarısında önemli bir etmendir.
Ne mutluki netbooklar genelde bu sorunları aşabilmekte. Intel bu alandaki potansiyeli farkedip Atom CPU ile netbooklar için özel üretilmiş bir çip yarattı. Talep o kadar fazlaydıki, yeni fabrikaların kurulması bile gündeme gelmişti. Ama durum şu anda hemen hemen tüm netbook marketinin Inlte Atom CPU kullanmasına dönüştü.
Mevcut test cihazımızda Intel Atom Z520 (1.33 GHz, 512Kb, L2 Cache ve 533 Mhz FSB) işlemci yada biraz daha hızlı olan Atom Z530 1.6GHz işlemciyi kullanabilmek /edinebilmek mümkün. Atom işlemciler biraz aciliyet ve birazda netbookların başarısından ötürü ortaya çıktı.
Şu anda Atom işlemcilerin karakteristiğini düşük fiyatları oluşturmakta. Bu 40 - 70 dolar arasında değişen fiyatlarındanda anlaşılabilir. Bu büyük ihtimalle 45nm teknolojisi ile üretilip, azalan boyutlarından kaynaklanan bir etmen.
"Benchmark mı? Sağol almayayım!"
Bu sözler kısaca Dell Inspiron Mini 12'nin performans testleri için söylenebilir. Sadece 2 adet kayda değer benchmarkı çalıştırmayı başarabildik. 3D Mark 2001 testinde edinilen 697 puan ve Cinebench tek işlemci Rendering testinde 541 puan alınabilecek belkide en düşük skorlar.
Mini 12 için daha önemli olan bir etmen ise yeterli kullanım süresinin sağlanması. Test amacıyla 585 sayfa uzunluğunda bir pdf deniyoruz. Mini 12 için hiç sorun değil, biraz yükleme süresinin ardından dosyamız hazır. Benzer bir uygulamada Open Office 3.0 da metin dosyasının hazırlanması. Bu tür işlemler Mini 12 için çocuk oyuncağı.
Mini 12 kullanılış amacına tamamen uyan bir ürün. Her zaman çeşitli uygulamalar için farklı yükleme süreleri olacaktır ama yinede notebook günlük normal işler için ideal
Dahası dahili 80GB hard disk ile Mini 12 Mp3 koleksiyonunuz için bile yeterli alanı sağlıyor. 4200 rpm lik hız belki çok değil, ama fonksiyonalite performanstan önce gelir.
3DMark 2001SE Standard | 679 puan | |
Yardım |
Cinebench R10 | |||
Ayarlar | Değer | ||
Rendering Single 32Bit | 541 Points |
Emisyon
Sistem Sesi
Ortamda herhangi ses yapacak birşey olmadığında, ses çıkması beklenemez. Bu Dell'in soğutma konseptinin bir ürünü. Losaca sistem fanı olmayan cihazda pasif soğutma sistemi sayesinde sıcaklık dağıtılıyor ve sistem sesinin önüne geçiliyor. Ama Mini 12 yine de ikincil seslerden tam olarak kurtulmuş değil. 80 GB'lik hard disk üzerinde hareket eden mekanik kısımların çıkardığı çok düşük bir ses seviyesi mevcut.
Ses yüksekliği
Boşta |
| 0 / 0 / 0 dB |
HDD |
| 30.2 dB |
Çalışırken |
| 0 / 0 dB |
| ||
30 dB sessiz 40 dB(A) duyulabilirlik 50 dB(A) gürültülü |
||
min: , med: , max: (15 cm uzaklık) |
Sıcaklık
Sistem fanı olmadığı için yüksek kasa sıcaklıklarının ortaya çıkabileceğini düşünmek gayet normal, zaten beklentide bu yönde. Ama uzun süreli kullanımlardan sonra bile notebook kabul edilebilir sıcaklık değerlerinde kalıyor. Ölçülen en yüksek sıkcalık cihazın alt kısmında 35.9 derece iken üst kısımda 31.5 derece.
İşlemcinin kendisi bile makul sıcaklık değerlerinde kalıyor. Uzun süreli kullanım sonrasında Atom işlemcide ölçülen sıcaklık 73 derece.
(+) The maximum temperature on the upper side is 31.6 °C / 89 F, compared to the average of 33.1 °C / 92 F, ranging from 21.6 to 53.2 °C for the class Netbook.
(+) The bottom heats up to a maximum of 35.9 °C / 97 F, compared to the average of 36.6 °C / 98 F
(+) The palmrests and touchpad are cooler than skin temperature with a maximum of 25.9 °C / 78.6 F and are therefore cool to the touch.
(+) The average temperature of the palmrest area of similar devices was 29.3 °C / 84.7 F (+3.4 °C / 6.1 F).
Hoparlörler
Görülen o ki dahili hoparlörlerde ekonomikleştirilmiş, daha iyi söylemek gerekirse sadece 1 adet dahili hoparlör bulunmakta. Ve sadece oldukça zayıf bir ses çıkışı sağlanmakta.
Bu durum karşısında yapılabilecek en iyi şey 3.5mm kulaklık çıkışını kaliteli bir kulaklık ile kullanmak olacaktır.
Batarya Ömrü
Mini 12'ye hayat veren şey 3 hücreli bir lithium-ion batarya. Bize göre bu seçim pek uygun değil. Ama bunun bir diğer sebebide sanırızki boyutu büyütürken bir yerden maliyet tasarrufu yapıp, ürünün fiyatını sabitlemek olsa gerek.
Battery Eater Readers testinde (WLAN kapalı, minimum parlaklık, enerji tasarrufu modu) 3 hüvreli batarya ile maksimum kullanım süresi 153 dakika. En kötü durumda yüksek performans gerektiğinde ise Battery Eater Classic testine göre (WLAN + BT açık, maksimum parlaklık, maksimum performans) batarya 106 dakika sonra pes ediyor.
WLAN kullanım modunda ise 125 dakika kadar bir kullanım süresi elde etmek mümkün. Bu alanda edinilen yaklaşık 2 saatlik pratik kullanım aslında pek mobil kullanıcıların isteyeceği birşey değil. Çünkü pazarda daha küçük boyutlarda olup daha uzun kullanım süreleri sağlayan modeller mevcut.
Kapalı / Bekleme modu | 0 / 0 Watt |
Boşta | 6.6 / 10.3 / 11.3 Watt |
Çalışırken |
12.6 / 13.7 Watt |
Sonuç
Dell kesinlikle 12 inçlik "netbook" tasarımı ile turnayı gözünden vurabilir. Geleneksel netbookların gelişimi artık daha geniş ekran ve daha geniş klavye yönünde ilerliyor. Dell bir adım daha ileriye giderek netbook modelinde bir subnotebook ortaya çıkarıyor.
Enerji tasarrufu bileşenleri sayesinde kasa oldukça ince üretilebilmiş ve sadece 1 kilonun üzerindeki ağırlığı ile oldukça hafif. Bu sadece mobilite için değil, genel anlamda tasarım içinde bir artı. Bataryayı kasanın arka kısmından taşarken görüyoruz. Bu tasarımda bir gaf olarak nitelendirilebilir.
Sunulan temel bağlantı noktaları ile günlük tüm işlerinizi halletmeniz mümkün. VGA çıkışı ve 3.5mm ses çıkışı testlerde şaşırtıcı sonuçlar verdi.
Bize göre Mini 12 de kullanılan ekran pek iyi bir seçim değil. Çözünürlük, parlaklık, kontrast her ne kadar iyi olsada kullanılan yansıtmalı yüzeyden ötürü dış mekan kullanımı kısıtlanıyor.
Kullanılan donanım cihazın tüm kullanım alanını belirlemekte. Buna göre Mini 12 basit ofis fonksiyonları yani okuma, yazma, basit hesaplamalar için ideal bir platform.
Dell'in pasif soğutma sistemi notebook için büyük bir artı. Bu kullanıcı için cihazı hemen hemen hiç ses olmadan kullanabilmek demek. O kadar sessizki yazı yazarken klavyenin çıkardığı ses bile daha rahatsız edici olabilir. Yüzey sıcaklıkları her zaman yeşil değerler aralığında. Fansız yapı düşünüldüğünde bu pozitif bir etmen.
Dell, Inspiron Mini 12 ile ilginç bir notebook yaratmayı başarıyor. Sadece batarya ömründe biraz zayıf kalan cihaz genelde mevcut notebooklar için bir alternatif oluşturabilir. Özellikle netbookların küçük ekran ve klavyelerini beğenmeyen kullanıcıların düşünmesi gereken bir ürün.