Notebook Grafik kartı yenileme / değiştirme
Notebook grafik kartları masa üstlerindeki kadar kolay değiştirilip güncellenemez. Ne zaman ve nasıl değiştirilebileceğini takip eden yazıdan öğrenebilirisiniz.
İyi bir örneği "Dell Insprion E1705 (9400) grafik kartının değiştirilmesi" adlı yazımızda bulabilirsiniz.
ATI ve NVIDIA'nın AXIOM ve MXM (Mobile PCI Express Modülü) gibi standartlar oluşturduğu 2004 den bu yana laptop grafik kartlarının değiştirilmesi teorik olarak mümkün. Daha önceleri ise bildiğimiz kadarı ile sadece bazı Dell laptoplarda grafik kartları değiştirilebiliyordu (Dell kendi modülünü üretmiş ve bazı serilerinde kullanıyordu.). Örnek vermek gerekirse Dell Inspiron 8200 deki grafik kartını 8100 serisinde de kullanmak mümkündü.
MXM, Axiom veya Dell Slot imkanı sunmayan notebooklar grafik kartı değişimi olanağı vermemekte. Bu ayrıca herhangi bir arızada tamiride zorlaştırmakta. Çünkü GPU'lar genellikle anakarta dahil edilmekte ve arıza halinde tüm anakartın değiştirilmesi gerebilmekte.
ATI AXIOM kendini tam olarak kabul ettiremedi ve NVDIA MXM tamamen yerini aldı.
NVIDIA MXM Port
MXM bağlantı noktası amaç olarak notebook grafik kartlarının güncellenmesinden daha çok notebook üreticilerinin ürünleri için bir standart belirlemesini sağlamak amacıyla (ayrıca bu giderleride azaltıcaktı) ortaya çıkmış bir çözüm.
MXM hakkında NVIDIA'dan bir alıntı:
"Uygulanan platforma göre bazı MXM uygulamaları güncellenebilir ama genellikle bu mümkün değildir."
MXM slotu dual DVI çıkışlı PCI Express 16x slotu sunmakta. Şu anda 3 farklı büyüklükte MXM türü bulunmakta:
| MXM Türü | Genişlik | Uzunluk | Pin sayısı | Mekanik Uyumluluk | Termal Uyumluluk | Maksimum GPU büyüklüğü |
| MXM-I | 70 mm | 68 mm | 230 | I | I | 35 mm² |
| MXM-II | 73 mm | 78 mm | 230 | I, II | II | 35 mm² |
| MXM-III | 82 mm | 100 mm | 230 | I, II, III | II, III | 40 mm² |
| MXM-HE | 82 mm | 100 mm | 232 | I, II, III, HE | II, HE | 40 mm² |
MXM-I slotları genellikle düşük performanslı grafik kartları (6200, 7300, X300, X1300 ve bazen 6600, X600) için kullanılmakta. Ekstra RAM takılamadığı için bu kartlar 128 MB bellek ile kısıtlı.
Bunun dışında (mxm-upgrade.com'a göre) "Arima Special" adında bir slot daha bulunmakta. Bu kart tam olarak MXM uyumlu değil (bazı MXM-III ile uyumlu olabilir).
Dikkat: Bazen uygun gözüken kartlar başka laptoplarda çalışmayabiliyor ( kartların uyumluluğu üretici tarafından sadece bazı modellerde denenmekte.). Satın almadan önce geri iade imkanları ve uyumluluk konusunda yeterli bilgi edinmeyi unutmayın.
Beste Chancen zum Aufrüsten oder Austausch hat man, wenn der Notebookanbieter explizit mit Aufrüstbarkeit wirbt. Dann ist auch dieser die erste Ansprechperson diesbezüglich.
Bilgisayarınızda MXM slotu olup olmadığını öğrenmek için şu imkanlar mevcut:
1. http://www.mxm-upgrade.com/Table.html e göz atın
2. İnternette notebook modelinizin mxm uyumuna bakın
3. NVIDIA kartlarda sistem kayıt defterinde şu değeri aratın:
HKLM,Software\"NVIDIA
Corporation"\Global\NVTweak,MXMThermalControl,%REG_DWORD%,1
anahtarı altında:
[MXMThermal_AddReg]
100% garantili değil
4.Şaseyi açın ve kartın MXM slotunda olup olmadığına bakın
Intel GMA 950, ATI Xpress 200m gibi onboard kartlar anakarta bağlı oldukları için pek yenilenebilir değil. Tek olasılık ise boş bir MXM slotunun olması. Genellikle MXM slotuna takılmamış kartlar anakarta bağlanmış oldukları için sökülmeleri mümkün olmuyor, dolayısıyla değiştirilmeleride.
MXM Kartı Satın Almak
MXM slotunuz olsa bile uygun bir grafik kartı bulmak sorun olabilir. Çünkü grafik kartıları normaz mağazalarda satılmamakta. Bu durumda sadece birkaç olasılık kalmakta:
1. Online mağazalarda MXM aramak. Bu tür sitelerde genellikle zayıf kartlar bulunulmakta.
2. mxm-upgrade.com da da bazı kartları bulmak mümkün.
MXM Kart Kurulumu
mxm-upgrade.com adresinde konu ile ilgili örnekler bulabilirsiniz. Teorik olarak kartın değiştirilmesi yeterli. Kart, slota takılmalı ve sağlamlaştırılmalı. Ama pratikte ise mekanik olarak uymayan soğutucu ve uyumsuzluk sorunları ortaya çıkabilir. Yani yeni kartınız laptop'ınıza uymayabilir. Grafik kartı ve soğutucunun bağlanması işlemi standardize edilmiş bir işlem olmayıp bu araçlar genellikle sadece barebone ve uygun grafik kartına göre üretilmekte.
Sonuç
Bir notebook grafik kartını değiştirmek / güncellemek basit bir olay değil. Eğer notebook böyle bir değişim imkanı sunsa bile ( eğer grafik kartı bir MXM slotuna takılmışsa mümkün) istenilen grafilk kartının satın alınılması ayrı bir sorun olabilir. Burada genellikle açık arttırma siteleri yardıma koşmakta.
Alternatif olarak ise Asusun "XG-Station" adlı ürünü laptoplar için harici grafik kartı kullanımını mümkün kılmakta. XG istasyonu, Express card slotuna bağlanmakta (burdan eski notebookların hariç tutulduğu anlaşılmakta) ve PCI Express 1x ile çalışma imkanı sunmakta. Bu tabiki daha düşük bir performans vermekte.
Links
Austausch der Notebook-Grafikkarte beim Dell Inspiron 9400 (als Fallstudie)
http://repair4laptop.org/notebook_graphics_card_replacement.html
