Notebook Satın Alma Rehberi
Bir notebook satın alırken göz önünde bulundurmanız gereken ilk şey; hangi amaçla kullanacağınız? Ve ne gibi şeylere ihtiyaç duyduğunuz olmalı. Bu yazı laptop alırken nelere dikkat edilmesi gerektiği konusunda bilgi vermektedir, bir laptopta hangi sınıf parçaların bulunması gerektiği konusunda değil.
Notebook donanım rehberimizde merak ettiğiniz sorular hakkında detaylı bilgi bulabilirsiniz.
Kısa yollar:
- Kasa ve Ekipmanlar
- Giriş Cihazları
- Görüntü
- Performans
- Emisyon
- Batarya Ömrü
- Garantie
- Daha Fazla Bilgi
Kasa ve Ekipmanlar
Bir notebook kasası araba kasasına benzer. Özellikle ilk izlenim ve dizayn; materyal, işcilik ve sağlamlık önemli özelliklerdir. Özellikle dayanıklılık satın alırken dikkat edilmesi gerekilen bir nokta. Çünkü çizilme, ezilme gibi durumlar garanti kapsamı dışında. Bu tür zararlar, kullanıcı tarafından karşılanılır.
Eğer birçok mobil bilgisayarı karşılaştırma imkanınız var ise, laptopları bastırarak sağlamlıklarına göre kıyaslayın. Bilgisayarı tek elinizle kaldırdığınızda bastırdığınız yerde herhangi bir esneme veya başka bir şey olmamalı. Göreceksiniz, modeller arasında birçok farklılık söz konusu. Bilindik bir marka kalite konusunda garanti demek değildir.
Bazı notebookların zayıf yönü görüntü kısmında. Özellikle ekranı kapattığınızda alt yüzü ile bir araya gelirken ortaya çıkmakta bu sorunlar. Kullanımınız süresince ekranı kapatıp açacağnız için özellikle bu noktadaki bağlantıya dikkat etmek ve sağlamlığından emin olmak gerekir.
Eğer cihazınızı gerçekten mobil olarak kullanacaksanız kanca sisteminin çalışırlığından ve sağlamlığından emin olun. Araya kaçabilecek herhangi birşey ekranınıza veya klavyenize zarar verebilir.
Bağlantı Noktaları
Diğer bir önemli nokta ise bağlantı noktaları ve bu noktaların çeşitliliği. Bu, daha çok notebook kullanım alanına göre değişmekte. Ne bağlamak istiyorsunuz? Hangi uzantıları ilerde kullanmak istersiniz? Notebook bilgisayarınızı nerede kullanmak istersiniz, mobil mi? Yoksa daha çok bir masada mı?
Aşağıda göreceğiniz bağlantı noktaları minimum ekipman olmalı:
2x USB bağlantı noktaları: Adındanda anlaşılacağı gibi bu bağlantı noktaları bazı laptoplar için gerekli.
Yazıcı, tarayıcı, harici hard diskler, harici TV kartları, Bluetooth, mouse, klavye, gameped, UBS stickler, dijital kameralar, mp3 playerlar ve dahası. Genellikle 1 bağlantı noktası mouse tarafından kullanılmakta. Bu yüzden 3. ve 4. bağlantı noktalarının olması sizin için avantaj olucaktır. Zaman geçtikçe bu noktalarında dolacağını göreceksiniz.
Ses çıkışları (mikrofon ve kulaklık): Ofis veya dış kullanımlar için uygun. Eğer notebook bilgisayarınızı telefonlaşma için kullanmak isterseniz harici bir set kullanarak dahili mikrofondan daha iyi bir sonuç elde edebilirsiniz.
İlgi çekici olarak: optik Line-Out özelliği ile laptopunuzu herhangi bir cihaz ile birleştirip, veri kaybı olmadan müzik dinleyebilirsiniz.
Ağ ve modem bağlantıları: Lan veya ağ bağlantı noktası ile (RJ45) bilgisayarınızı bir ağa veya bir modeme bağlayabilirsiniz.
Resim ve video çıkışları: İster monitör, ister beamer veya TV. Hepsi bilgisayarınıza farklı video çıkışları ile bağlanmakta.
VGA-çıkışı: harici bir analog monitör bağlamak için
S-Video çıkışı: Analog bir Tv den görüntü almak için bağlantı
DVI (Digital Visual Interface: Bilgisayardan Televizyona dijital olarak transfer yapılması için çıkış noktası. 3 farklı DVI türü bulunmakta:
DVI-I: analog ve dijital transfer mümkün
DVI-D: sadece dijital data
DVI-A: sadece analog data – bu türü çok nadit kullanılmakta
HDMI: Ev sinema sistemi için, tamamen dijital ses ve görüntü aktarım sistemi. Kopyalama koruması ile yasadışı kopyalar önlenebilmekte.
Firewire: video kamera, dvd yazıcı ve hard disk gibi multimedia cihazlarla veri aktarım hızını arttırmakta kullanabilirsiniz.
PC Kartı (PCMCIA) ve Express Kart: Bu kart girişleri sayesinde nootebook bilgisayarınıza network ve WLAN adaptörleri takabilirsiniz. Yalnız bu kartlarda uyum sorunu yaşamanız muhtemel. Bu yüzden Express kart soltu için uygun bir express kart almanız gerekir.
Seri / Paralel bağlantı: Eski yazıcıları hatırlarsınız. Bu cihazlar paralel bağlantı noktasından bağlanmaktaydı. Eski modemlerde genellikle seri bağlantı noktasına sahipti.
Bu arada her iki bağlantı noktasıda eskidi ve artık birkaç istisna dışında kullanılmamakta. Yeni cihazlar artık bu tür bağlantı noktaları yerine USB 2.0 bağlantı noktalarını kullanmakta.
Bu kadar kablolu bağlantının yanı sıra, notebooklar için kablosuz çözümlerde mevcut. Bunlar:
Kablosuz Lan veya WLAN : Kablosuz bağlantı için yerel bir radyo dalgası. Çekim mesafesi yaklaşık 30 – 100 metre (kapalı veya açık alanlarda). Şu anda 4 WLAN çeşidi mevcut: 802.11 a/b/g ve Draft-N. Farkları frekans aralıkları ve iletim oranlarında. Tüketici alanında 802.11 b/g (11 Mbps ve 54 Mbps) yaygın olarak kullanılmakta.
Bluetooth: Kısa mesafeli kablosuz bağlantı seçeneği ( maksimum 100 metre). Şu anda 1.0, 1.1, 1.2, 2.0 versiyonlarını bulmak mümkün. Aralarındaki fark maksimum transfer edilebilecek paket büyüklüğü. Kullanım alanlar: kablosuz ses cihazları, PDA ve notebooklar için giriş cihazları.
Kızıl ötesi: 100cm’ye kadar data transferi mümkün. Kullanım alanı mobil cihazlarla senkronizasyon olabilir. Günümüzde gittikte kızıl ötesi bağlantı noktalarının yerini bluetooth almakta. Bir konuda dikkatli olmanız gerekmekte. Bazı notebook modelleri kızıl ötesi sunmakta ama sadece uzaktan kumanda için. Bu nokta data transferi için kullanılamaz.
Bağlantıların düzenlenmesi kişinin kullanım zevkine göre ayarlanmalı. Solak veya sağlak olmanız, kullanım alışkanlığınızı etkileyebilir. Kablolar eğer fareyi kullandığınız yerde birikiyorsa bu kullanımınızı zorlaştırabilir.
Bu bağlamda hangi bağlantı noktasının ne kadar sık ve uzun kullanıldığı karar vermenizde bir etmen olabilir.
Bu karışıklık ayrıca fan aralığınıda etkilemekte. Kış aylarında fanın havasını farkedemeyebilirsiniz, ama yaz aylarında fanın çıkardığı hava kullanımınızı etkileyebilir.
Giriş Cihazları
Tüm cihazların kullanıcı dostu olması tercihiniz açısından önemli olmalı. Özellikle numpad, kısa yol tuşları gibi özelliklerin olması kullanımınızı kolaylaştıracaktır.
Özellikle touchpad alanında bulunan ekstra tuşlar kullanışlı olabilir. Ses arttırma- azaltma, kablosuz ağı açma kapama gibi tuşlar bu alana dahil.
Klavye
Eğer halen farkedemediyseniz, şunu söyleyebilirizki klavye düzenleri tamamen farklı olabilir. Farklı bir klavye düzeni her ne kadar can sıkıcı olsada, böyle bir düzene birkaç hafta içerisinde alışabilirsiniz.
Genellikle çoğu tuş gayet küçük. Bu özellikle Space, Ctrl, AltGr, Shift, Enter ve yön tuşlarının kullanımını etkilemekte. Bu sadece küçük boyutlardaki subnotebookları değil, aynı zamanda büyük masa üstü değişim notebooklarınıda etkileyebilen bir etmen.
Ayrıca tuşlara basım kolaylığıda markaldar ve modeller arasında değişebilmekte. Uygulamanız gereken baskı kimi zaman; uzun veya sıkı olabilir. Ayrıca tuşların şekilleride önemli. Özellikle şekillendirilmiş, düz tuşlar çekici gelebilir. Ama bazen bu tuşlar ergonomik olarak dizayn edilmiş tuş takımları kadar kullanıcı dostu olamayabiliyor.
Tüm bunların dışında klavyedeki işciliğe dikkat edilmeli. Bazı klavyeler tam düz olmayabiliyor. Bunun sonucunda yazı yazarken ses çıkarabiliyor. Bazen yanlış çalışan veya sıkışan tuşlar kötü sonuçlar doğurabilir.
Touchpad/Trackpoint
Bu tür cihazların kullanım amacı mobil kullanım için farenin yerini almak. Eğer çok nadir kullanıyorsanız, fonskiyonelliği ve kullnımı sizin için pek uygun demek değildir. Ama bu alanların kullanımını üreticinin sunmuş olduğu fonksiyonlara göre kapatabilirsiniz.
Ekstra Düğme ve Anahtarlar
Gün geçtikçe daha fazla laptop kullanım kolaylığını arttırmak için klavye ve touchpadin dışında kullanım kolaylığını arttırabilmek için ekstra tuşlar sunmakta. Bu tuşlar yardımı ile Bluetooth ve WLAN gibi aparatları açık kapamanız, sesi arttırıp azaltabilmeniz mümkün. Kullanımınınıza ve beklentilerinize göre bu tür tuşların fonksiyonelliği değişebilir.
Görüntü
Satın alırken en çok dikkkat edilmesi gerekilen nokta monitör ve görüntü kalitesi olmalı. Özellikle başında günde 8 – 10 saat geçireceğiniz ofis notebookları mükemmel bir görüntü kalitesine sahip olmalı.
Temelde monitorler: Parlak, mat, parlamayan olmak üzere türlere ayrılmakta. Bazı üreticiler (Sony) ekrana bir katman çekerek yansımaları önlemekte.
Kişisel tercihlerin yanı sıra satın alırken şu noktalarada dikkat edilmesi gerekir:
• parlak ekran renklerdirmede daha başarılı gözükmekte
• mat ekranlar dış mekanlarda kullanabilmek için en az 150cd/m2 lik bir parlaklık sunmalı
• parlak ekranları dış mekanda kullanmak zor olabilir. Yansımamalar bu tür bir çevrede çalışmayı zorlaştıracaktır.
• rahatsız edici yansımalar iç mekanlarda bile olabilir ( eğer arkanızda bir ışık kaynağı varsa)
Öte yandan, çözünürlük ve ekran formatı kullanılan ekran boyutuna bağlı olarak değişmekte. Müşterinin isteği ve uygun model opsiyonları ile istenilen boyut ve çözünürlük bulunabilir.
Geniş ve standart ekran seçenekleri bulunmakta. Kısaltmalar (VGA, XGA, WXGA,...), format ve çözünürlüğü belirtmekte. Şu anda notebooklarda kullnıaln çözünürlük ve formatlar hakkında bilgi almak için DPI yazımızı inceleyebilirsiniz.
Genellikle reaksiyon süresi üretici tarafından belirtilir. Bu süre gene 60ms (milisaniye) kadar olabilir. Bu süre ofis laptopları için gayet uygun ve rahatsız edici değil.
Çok uzun süren reaksiyon süresi multimedia uygulamalar ve oyunlarda sorun olabilir, ekranda çizgiler belirebilir. Oyun notebookları için şu söylenebilir : reaksiyon süresi ne kadar kısa, o kadar iyi.
Mobil laptoplar için ayrıca görüntü açısı da önemli bir nokta. Çünkü istenilen açıyı her zaman sağlamak mümkün değil. Bu yüzden en geniş açıyı sağlamak size maksimum mobiliteyi en iyi görsel kalitesi ile sunacaktır.
Görüntüdeki büyük sapmalar, koyulaşma veya aydınlanma, renk kaymaları, kötü gösterimler ve yansımalara yol açabilir.
TFT ekranların önemli ve tartışılan br diğer noktasıda pixel hataları. Pixel hatalarının birçok çeşidi bulunmakta. Ekranda kalacak daimi siyah veya beyaz bir ölü pixel sinir bozucu olabilir. Üretilen hemen hemen tüm TFT ekranlar 2. sınıf pixel hata sınıfına dahil. Bu, önceden belirlenmiş bir miktar ölü pikselin kabul edilebilir olduğun anlamına gelmekte. Bazı üreticiler sıfı ölü pixel garantisi verirken, bazıları satış sözleşmlelerinde bu oranı belirli bir sayıya kadar çekmekte. Eğer bu tür bir hata ile karşılaşmak istemiyorsanız, satın alırken aldığınız yerde ekranı test edin ya da yasal hakkınız olan 2 haftalık kullanım süresince böyle bir hata olup olmadığını test edin.
Yinede bu tür hataların çıkması kimi zaman 1 gün sonra veya aylar, yıllar sonrayı bulabilmekte.
Performans
Performans, karar verirken belkide en etkili faktör halini alabilir ya da hiç ilginizi bile çekmeyebilir. Performanstan sorumlu ana bileşenler işlemci ve grafik kartıdır. Hangi kombinasyonun sizin için yararlı olduğunu notebook donanım rehberi sayfamızdan bulabilirsiniz.
Laptop grafik kartları hakkında detaylı bilgi almak için mobil grafik kartlaının karşılaştırıldığı sayfamıza gidebilirsiniz. Sıralanabilir ve karşılaştırılabilir bilgi grafik kartları benchmark listemizde bulunabilir.
Mobil işlemciler hakkında detaylı bilgi için mobil işlemcilerin karşılaştırıldığı sayfamıza ben mobil CPU benchmark listemize bakabilirsiniz.
Emisyon
Genellikle gözden kaçan bir nokta olsada emilim de notebooklar için dikkat edilmesi gerekilen bir nokta. Bunlar, dışarıya bırakılan sıcaklık ve fandan çıkan ses.
Ses
Aksiyon oyunları oynarken pek bir sorun olmasada, ofis gibi sessiz ortamlarda açığa çıkan ses problemlere yol açabilir. Bu yüzden özellikle ofis laptop ve subnotebookları neredeyse tamamen sesiz olmalı.
Bütün bunların dışında diğer etmenlerde dışarıya verilen sesi etkileyebilir. Bu en çok fan kullanımından kaynaklanmakta. Fan dönüş hızı arttığında dışarıya verilen ses daha fazla olacaktır, ya da tam tersinde dönüş hızı azaldıkça verilen ses dahada azalacaktır.
Bir diğer ses kaynağıda optik sürücüler (CD, DVD, HD-DVD, Blu-Ray). Bu cihazlar fandan bile daha fazla ses çıkarabilir. Sürücü hızı arttıkça ortaya çıkan ses artabilir. Bu durumda bazı yazılımlar ile bu hız ayarlanabilir ve ortaya çıkan ses azaltılabilir.
Sıcaklık
Dışarıya verilen sesin dışında yüzey sıcaklığıda negatif emisyon olarak nitelendirilebilir. Günümüzde yüksek sıcaklıklara yol açan masa üstü işlemciler artık mobil işlemcilerle değiştirilmekte. Bazı notebooklarda ise hotspot adı verilen sıcak noktalar bulunmakta.
Bu tür alanlar kasa da sıcaklığın arttığı noktalardır. Özellikle istenmeyen yüksek sıcaklıklar kullanılan bileşenlerin ömrünü kısaltabilir ve kararsız bir sisteme yol açabilir.
Hoparlörler
Temel olarak hemen hemen tüm notebooklar dahili hoparlörlere sahip .Eğer laptopunuzu müzik, DVD oynatma gibi işlemlerde kullanmak ve harici hoparlör bağlamak istemiyorsanız, dahili hoparlörlerin ses kalitesini test etmenizi öneririz.
Batarya Ömrü
Küçük bir bataryaya sahip olan bir notebook, deposu 10 litreden fazla yakıt almayan bir araca benzer. Tek farkı sizin bir benzin istasyonu yerine prize ihtiyaç duymanız.
Bu yönden bakıldığında bu özellik kullanım amacına göre değişmekte. Çoğu durumda notebooklar bir masada şarja takılı olarak kullanılmakta. Eğer dış mekanlarda laptopunuzu kullanmak istiyorsanız uzun bir batarya ömrü olmazsa olmazlardan biri. Bir diğer alternatif kullanım ömrünü arttırmak için ikinci bir batarya olabilir. Bunun yanısıra bazı kullanıcılar optik sürücü yerine ekstra bir bataryanın dahil edildiği modellerinide kullanıcılarına sunmakta.
2 saatlik kullanım ömrü çoğu notebook için idealdir. Güç tasarrufu modunda ise bu süre 4 saate kadar çıkabilir.
Üreticiler tarafından lanse edilen daha yüksek değerler ise sadece teorik olup, pratikte bu değerlere çıkmak çok zordur.
Garanti
Garanti, notebook alırken çok önemli bir nokta. Çünkü çoğu arıza ancak üretici tarafından tamir edilebilir ve bu arızaların giderilmesi pahalı olabilir. Bunun sebebi çok küçük parçaların kullanılması, kullanılan parçaların kasa içine mükemmel bir şekilde yerleştirilmesidir. Genellikle yedek parça bulmak ise zordur.
Bu tür sorunları engellemek için bir garanti sözleşmesi çözüm olabilir. Çoğu üretici 2 yıllık garanti verirken, business laptoplarda bu süre 3 yıla kadar çıkar. Tabi ki bu fiyatıda arttırır. Bunun yanında artık üreticilerin dışında diğer işletmelerde çalınmalara karşı garanti opsiyonları sunmakta.
Daha Fazla Bilgi
- Daha fazla teknik bilgiyi Notebook Donanım Rehberi sayfamızda bulabilirsiniz.
- Eğer notebooklar konusunda daha fazla sorunuz varsa , forumumuzu ziyaret edebilirsiniz.
- Bizim tarafımızdan yapılan testler hakkında bilgi almak için burayı tıklayın.
- İşlemciler ve grafik kartları hakkında daha fazla bilgi almak isterseniz "İşlemcilerin karşılaştırılması" ve "Grafik kartlarının karşılaştırılması" sayfalarımıza bakabilirsiniz.
- Eğer belirli bir notebook hakkında daha fazla bilgi edinmek istiyorsanız test alanımıza bakabilir ya da dış kaynaklı araştırmalardan birine göz atabilirsiniz.
