Değiştirilebilir grafikler 3.0

Nvidia Optimus otomatik olarak grafik kartlarının uygulama, performans ve batarya ömrüne  bağlı olarak değiştirilmesine olanak sağlamakta. Bunun dışında optimus üretici için uygulama bakımından hem ucuz hem de entegrasyonu daha kolay bir kart. Asus UL50VF de kullanılan Optimus hakkında detaylı bir incelemeyi sunuyoruz.

Değiştirilebilir grafik kartları olmaksızın potansiyel laptop kullanıcıları performans (güçlü grafik kartları) ve uzun batarya kullanım süreleri (dahili grafik kartları kullanılarak) arasında bir tercih yapmak zorundaydılar. Her iki avantajı birleştirebilmek için kullanıcıların değiştirlebilir grafik kartlarına sahip bir laptop almaları gerekmeteydi.

Şu ana kadar değiştirilebilir grafik kartları grafik kartı çıkışı ve ekran çıkışları arasında katlayıcılar kullanarak görüntüyü yönlendiriyordu. Bu katlayıcılar anakart üzerinde çok yer kaplamalarıyla beraber, sinyal arttırıcı olarak çalışıp bir miktar da elektriğe ihtiyaç duymaktaydı. Bunun yanı sıra bu çözümler Vista ve XP de ihtiyaç duyulan bir proxy sürücü kullanmaktaydı. Her bir laptop için bu sürücüler tekrar yazılmakta ve büyük bir uğraş gerektirmekte. Bunun yüzünden kullanıcılar dahili sürücülerle idare etmek zorunda bırakılmakta ve performans artışlarında yararlanamamaktaydı.

Değiştirilebilir grafik kartları yeni jenerasyonlarla beraber kendini geliştirsede sisteme bağlı bazı dezavantajlar hep aynı kaldı. Video çıkışlarını değiştirmek ekran üzerinde sinir bozucu görüntülere sebep vermekteydi. Bunun yanısıra eğer bir DirectX uygulaması çalışıyorsa grafik kartı değiştirilemiyordu.

Nvidia, değiştirilebilir kartlarının 3. jenerasyonu olan Optimusu duyurdu. Yeni kart sistemi yeniden başlatmaya gerek duymadan veya uygulamarı kapatmadan grafik kartlarının değişimini mümkün kılıyor. Şu anda Optimus sadece Windows 7 altında 40nm ile üretilmiş (GeForce 200M ve 300 serisi kartların çoğu) Nvidia kartlar ile çalışmakta. Nvidia'nın yeni grafik kartları donanımda Optimus için gerekli donanımsal bir parça ile gelmekte. Teorik olarak çip set sadece Intel ile limitlendirilmemiş olsada şu na için Nvidia sadece Intel'in dahili grafik kartlarını desteklemekte.

Teknik olarak sadece dahili grafik kartları harici veya dahili ekran bağlantılarına bağlı durumda ve her zaman ekrandaki görüntü çıktılarını vermekte. Herhangi bir uygulama performansa ihtiyaç duyar duymaz Nvidia grafik kartının performansı kullanılmakta ve sürücü görüntünün bu kart ile işlenmesine olanak sağlamakta. Sonuç (normalde olması gerektiği gibi) olarak görüntü direk olarak çıkışa yöneltilmek yerine dahili kartın çıkış belleğine PCI-E bus yolu ile kopyalanmakta. Diğer bir deyişle dahili grafik kartı basit bir şekilde harici grafik kartının yarattığı bir içeriği işleyip yansıtmakta. PCI-E bus tarafından kullanılan yol çok sık kullanılmadığı için büyük bir performans gereksinimide bulunmamakta. Nvidia mühendislerine göre bu kopyalama işlemi 0.2 framelik bir bekleme süresi yaratmakta. Bu derecede bekleme büyük bir sorun oluşturmamakta. Güçlü grafik kartına olan ihtiyacın bitmesi ile beraber sürücü kartı deaktif etmekte ve tüm işi yine dahili karta bırakmakta. Nvidia sununmlarında görüldüğü kadarıyla harici grafik kartı kullanılmadığı sürelerde yerinde sökülebilirde.

Nvidia'ya göre elliden fazla laptop yaz itibari ile hazır olmuş olacak. Edinilebilecek sistemler netbooklardan, masa üstü değişim ve oyun notebooklarına kadar büyük bir segmenti kapsayacak.

Optimus teorik olarak masa üstü grafik kartları içinde kullanılabilir olacak. Özellikle gelecek Fermi tabanlı yüksek seviye grafik kartları bu özellikten çok büyük kazançlar sağlayabilir gibi (enerji tasarrufu ve ses seviyesi bakımından)

Nvidia test amaçlı kullanmamız için Asus UL50VF modelini bize temin etti (UL50Vt ile benzer özelliklerde ama Optimus kullanılmakta). Notebookta Nvidia GeForce G210M ve dahili GMA 4500MHD grafik çözümleri kullanılmakta. G210M giriş seviyesi grafik kartlarına ait olasa eski GMA 4500MHD'ye oranla 3 kat daha iyi oyun performansı vermekte. Çoğu performans gerektiren oyun G210M ile düşük detaylarda akıcı şekilde oynanabilmekte.

Aktif grafik kartını görebilmek için Nvidia şu an için lansmanı yapılmamış bir araç da sundu. Bu sayede GeForce kartın durumu takip edilebilmekte. Bu araç kullanıcılar için planlanmasada, daha sonra kullanıcılara da benzer bir araç sunulacağı bilgisini edindik.

Sürücü tarafından tanınan tüm oyun ve uygulamalar, testimizde beklendiği gibi çalıştı. World of Conflict başlar başamaz G210M otomatik olarak sistemi devraldı ve işleme başladı. Grafik kartı aynı zamanda program kapatılır kapatılmaz deaktif edildi. Başlangıç ve sonlandırma arasında herhangi bir görsel kayma sorunu yaşamadık. Optimus aynı zamanda Flash 10.1 ile uyumlu çalışarak Flash videolar esnasında görevin Nvidia grafik kartına devredilmesini de sağlamakta.

Böylece sürücünün sadece uygulamalar değil, diğer tüm tetikleyicilerde de grafik kartı değişimini yapabildiğini görüyoruz.

Optimusun sürücü optimizasyonları üzerine kurulu olmamasından ötürü uygulama veya oyunlarda rahatsız edici sorunlarla karşılaşılmıyor. 23 adet bilindik oyunla yaptığımız testte tek bir sorunla bile karşılaşmadık. Eğer kullanılacak oyun veya program profil listesinde mevcut değilse G210M için bu kaydın manuel olarak eklenmesi gerekmekte. Profil listesinin sürekli güncelleneceği varsayıldığında, bunun ileride çok nadir gerçekleşeceğini belirtmekte fayda var.

UL50VF ile yapılan batarya testinde GeForce grafik kartının tamamen devre dışı bırakılabildiği görülmekte. Bu yüzden 11 saat 47 dakikalık mükemmel bir BatteryEater Reader testi sonucuna ulaşmak mümkün. G210M kullanıldığında ise bu süre 8 saat 20 dakikaya düşmekte. Full GPU ve CPU yükünde ise 3 saatlik bir kullanım süresi mevcut. Tabi asıl kazanç günlük işlemlerin yapımında karşımıza çıkacaktır. Çünkü G210M sadece gerçekten gerektiğinde çalıştırılacak. Bu noktada otomatik değişim gücünü gösterip, performans ve batarya kullanım süresi arasındaki dengeyi sağlayacaktır.